Cebulak Jan

Źródło: http://www.tryncza.eu/gazetka/gazetka10.pdf

ŻOŁNIERZ SPOD MONTE CASSINO

W dniu 18 maja 1944 roku biało-czerwona
flaga na ruinach benedyktyńskiego klasztoru Monte
Cassino we Włoszech oznaczała, że ta niezdobyta od
lutego 1944 roku przez wojska alianckie (angielskie,
amerykańskie, hinduskie, nowozelandzkie) forteca
padła po drugim – krwawym jak i pierwsze - natarciu
żołnierzy 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława
Andersa. Jednym z tych żołnierzy był mieszkaniec
Gorzyc – Śp. plut. rez. Jan Cebulak (1915-2000)
ur. w Pawłosiowie pow. Jarosław. żołnierz 3 p.p.
Legionów w Jarosławiu, a następnie Korpusu
Ochrony Pogranicza w m. Skałat. Internowany wraz
z jednostką przez armię sowiecką po ataku
17 września 1939r. został wywieziony na Syberię,
gdzie pracuje przy wyrębie tajgi. Zwolniony na mocy
układu Sikorski-Majski dociera do Tatiszczewa
i Błagowieszczeńska, gdzie wcielony zostaje do
13 p.p . 5 Dywizji. Ewakuowany w sierpniu 1942r.
do Iranu, następnie do Iraku, gdzie przechodzi kurs
kierowców. W marcu 1943r. po reorganizacji Armii
Polskiej na Wschodzie pozostaje nadal
w macierzystej jednostce – 13 baonie „Rysie”
5 Wileńskiej Brygady Piechoty, tworzącej wraz
z 6 Lwowską Brygadą Piechoty – 5 Kresową Dywizję
Piechoty dowodzoną przez gen. Nikodema Sulika-
Sarnowskiego (znak rozpoznawczy – żubr
na pomarańczowej tarczy), stąd też 5 „Kresową”
w 2 Korpusie zwano „Żubrami”.
Przechodzi intensywne szkolenie
w walkach górskich. W styczniu 1944r. mianowany
kapralem, a w lutym tegoż roku wraz
z jednostką przerzucony do Włoch. Klasztor Monte
Cassino - poprzez wzgórza 593 i 569 atakowała
3 Dywizja Strzelców Karpackich, natomiast 5 Kresowa
Dywizja Piechoty walczyła o sąsiednie wzgórza –
Widmo oraz Małe i Duże San Angelo (”Góra Anioła
Śmierci”). Jak mi opowiadał: „Niewielu nas zeszło z gór
po walkach o Monte Cassino, niektóre plutony
Karpackiej i Kresowej zostały wybite doszczętnie,
Niemcy siedzieli na szczytach w bunkrach
z kamieni, wstrzelani byli z broni maszynowej
i moździerzy w każde miejsce. Nie ma nic gorszego dla
żołnierza jak walka pod górę”. Po krótkim
odpoczynku i uzupełnieniu strat
z 7 Dywizji Zapasowej /”Gryf”/ bierze udział w walkach
na froncie adriatyckim /Ankona, Linia Gotów, Apeniny
Emilańskie /. W marcu 1945 r.
mianowany plutonowym , udział
w walkach nad rzeką Senio. Działania bojowe kończy
wraz z 2 Korpusem zdobyciem Bolonii. Dwukrotnie
ranny. Po zakończeniu wojny 10 grudnia 1946r.
wyjeżdżaa do Anglii, skąd wraca do kraju 12 marca
1947r. O jego odwadze na polu walki świadczą
odznaczenia: Krzyż Virtuti Militarii V kl., Krzyż
Walecznych – 2 krotnie, Krzyż Pamiątkowy Monte
Cassino, The 1939-1945 Star, Italy Star, The War Medal
1939-1945, Africa Star, Odznaka Pamiątkowa
5 Kresowej Dywizji Piechoty.

Aleksander Kornafel