Szpak Edward
Biogram pochodzi z książki "Åšladami tamtych dni". PodesÅ‚aÅ‚ autor Pan - Józef Å»ak.
Szpak Edward - Archiwum
Kpt. Edward Szpak
UrodziÅ‚ siÄ™ dnia 30.10.1911 r. w KurozwÄ™kach (gm. Staszów). SÅ‚użbÄ™ wojskowÄ… odbyÅ‚ w wojskach ochrony pogranicza. PlanowaÅ‚ zostać wojskowym, wybraÅ‚ jednak sÅ‚użbÄ™ w policji. Do wybuchu II wojny Å›wiatowej pracowaÅ‚ na posterunku policji w miejscowoÅ›ci Piaski niedaleko WoÅ‚kowysk.
We wrzeÅ›niu 1939 r. chcÄ…c uniknąć aresztowania przez Sowietów, przekroczyÅ‚ granicÄ™ z LitwÄ… i tam zostaÅ‚ internowany. W czerwcu 1940 r. kraje nadbaÅ‚tyckie w tym Litwa zostaÅ‚y, anektowane przez ZSSR. Polscy wojskowi i policjanci stali siÄ™ jeÅ„cami sowieckimi i zostali przeniesieni do już istniejÄ…cych i pustych - po dokonaniu zbrodni katyÅ„skiej obozów NKWD. TrafiÅ‚ do obozu w Kozielsku. StamtÄ…d zostaÅ‚ wysÅ‚any na budowÄ™ NKWD nr 106 - budowa lotniska wojskowego w Panoj - obwód murmaÅ„ski.
Na mocy porozumienia Sikorski –Stalin zwolniony z obozu jenieckiego. Dnia 15.09.1941 r. wstÄ…piÅ‚ do Armii Polskiej w ZSSR. W stopniu kaprala, jako dowódca drużyny, zostaÅ‚ przydzielony do 7. Kompanii 13. PuÅ‚ku Piechoty w skÅ‚adzie 5.WDP. 25 października 1942 roku jego puÅ‚k zostaÅ‚ rozformowany, a na tej bazie zostaÅ‚ utworzony 13. WileÅ„ski Baon Strzelców „Rysie” 5. KDP. Kpr. E. Szpak zostaÅ‚ przydzielony do plutonu przeciwpancernego ( prawdopodobnie pluton przeciwpancerny - dziaÅ‚a 6 funtowe). Wraz z baonem odbyÅ‚ caÅ‚Ä… kampaniÄ™ wÅ‚oskÄ…. WalczyÅ‚ m.in. pod Monte Cassino.
W roku 1946 został przetransportowany do W. Brytanii. Wstąpił do Polskiego Korpusu Rozmieszczania i Przysposobienia. Uczestniczył w kursie oficerskim. Przygotowywał się także do zawodu cywilnego. W tym celu ukończył kurs kreślarski. Pracował w biurach konstrukcyjnych Forda. Zmodernizował nawet jakąś starą maszynę dla potrzeb Zakładu Przemysłu Gumowego w Dębicy. W połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku uzyskał awans na stopień kapitana . Do Polski po raz pierwszy przyjechał w 1962, a na stałe osiadł w Staszowie w 1991 roku. Zmarł dnia 23.01.2001 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kurozwękach.
Odznaczenia i medale:
- polskie: Krzyż Walecznych, Medal Wojska, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
- brytyjskie: 1939 – 1945 Star , Italy Star, The War Medal 1939 -1945, Africa Star .
PoÅ‚udniowe WÅ‚ochy 1944 r. Sierż. E. Szpak wÅ›ród zaroÅ›li opuncji.
W. Brytania 1946 r. plut. pchor. E. Szpak.
„Karta czÅ‚onkowska” plut. pchor. E. Szpaka wydana przez stoÅ‚owniÄ™ (dining room) w obozie Millom.